آشنایی با رشته علوم کامپیوتر و بازارکار آن
آشنایی با رشته علوم کامپیوتر و بازارکار آن
با مهندسی کامپیوتر دوم آشنا شوید
در این مقاله ، سراغ معرفی یکی از رشته های دانشگاهی آمدیم که شاید کمتر افراد با آن آشنایی داشته باشند . اکثر افراد ، این رشته را بعنوان مهندسی کامپیوتر دوم یاد میکنند . این ادعا تا حدودی درست است و اشتراکات زیادی ما در بین این دو رشته مشاهده میکنیم . اما یکسری اصول این رشته ، بر پایه های دیگری است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت .
این رشته یکی از رشته هایی است که در المپیاد های دوره دبیرستان بصورت یک بُعدی به آن پرداخته میشد و آن هم المپیاد کامپیوتر بود . در المپیاد کامپیوتر ما مواردی همچون : محاسبات سریع و ذهنی ، یادگیری فرمول های گوناگون ریاضی ، سنجش هوش و IQ ، سنجش هوش تحلیلی ، هندسی و ریاضیاتی و در مرحله سوم شناخت و طراحی الگوریتم ها و یادگیری برنامه نویسی و ارتباط دنیای زنده با دنیای کامپیوتر است که یکی از المپیادهای پرطرفدار و همچنین حرفه ای در ایران تلقی میشود .
ایران در المپیاد کامپیوتر ، رتبه ای کاملا قابل توجه در جهان دارد و اساتید المپیاد کامپیوتر ایران ، از نفرات نخبه و برتر المپیاد های پیشین بوده اند . این مورد ، میتواند مارا به آینده این رشته ” علوم کامپیوتر ” در ایران امیدوار کند . زیرا که دبیران و اساتید بسیار حرفه ای در این رشته کم نیستند و نخواهد بود . اما ، آیا این رشته چه رشته ای است و چه آینده ای دارد؟ چگونه میتوان وارد این رشته شد و چه رتبه کنکوری را نیاز داریم؟ آیا بدون کنکور این امر ممکن است؟ با آسان لرن همراه باشید .
علوم کامپیوتر
همانطور که گفته شد ، این رشته برگرفته از المپیاد کامپیوتر است . علوم کامپیوتر یا Computer Since ، رشته ای است که بر پایه الگوریتم ها و محاسبات و منطق ریاضیاتی استوار شده است . این رشته ، سعی میکند تا ارتباط بین دنیای واقعی و دنیای مجازی و رایانه ای را پیدا کند و از تکنیک های این دو فضا در دردوفضای دیگر استفاده کند . همچنین فارغ التحصیلان در این رشته حل مسائل در کمترین زمان با استفاده از پیداکردن نکات مختلف و بکاربردن فرمول های گوناگون ریاضیاتی و استفاده از الگوریتم ها را فرا میگیرند .
بصورت ساده تر میتوان گفت ، مطالعه اطلاعات و روش استفاده از آن ، هدف اصلی این رشته است .
برخی ممکن است به دلیل کلمه کامپیوتر ، این فکر را کنند که منظور از کامپیوتر Computer ، سیستم رایانه است . اما باید گفت که تنها کمتر از 50 درصد این رشته مربوط به مباحث رایانه ای و بیشتر این رشته علوم ریاضیات است و این رشته مربوط به جنبه های انسانی درمورد علوم رایانه است . جالب است بدانید معنای کلمه کامپیوتر هم محاسبه گر است! البته باید دانست که در موارد حرفه ای که موضوع از کامپیوتر ، رایانه است ، به جای کامپیوتر از کلمه انفورماتیک استفاده میشود .
دانشجویان رشته علوم کامپیوتر مباحثی همچون :
- اثبات مسائل و موضوعات بصورت منطقی و اعدادی
- حل مسائل زندگی و ریاضیاتی با استفاده از فرمول ها
- تفکر الگوریتمی و قدم به قدم
- تجزیه و تحلیل و توسعه سخت افزاری و نرم افزاری
- ارتباط دنیای انسانی با دنیای مجازی
- مطالعه داده ها و استفاده از آنها بصورت Algorithm
را در پیش رو دارند . مهندسین علوم کامپیوتر وظایفی همچون :
- ساده سازی مسائل در حوزه های گوناگون
- افزایش بهره وری از رایانه ها
- طراحی نظریات محاسباتی و ریاضیاتی
- طراحی نرم افزارها و سیستم عامل های گوناگون
- افزایش امنیت سیستم های کامپیوتری و رایانه ای
- پیش بری الگوریتمی و استراتژیکی
- ارائه موثرترین و خلاقانه ترین راهکارها
- طراحی سیستم های جدید رایانه ای
- بررسی و آزمایش سیستم های جدید
- تحلیل سیستم های کامپیوتری
- مدیریت پروژه های نرم افزاری و رایانه ای
- بهبود علمکردهای سخت افزاری
را عهده دار هستند . البته کسانی که به ریاضیات علاقه دارند و قصد دارند به رشته هایی همچون ریاضی محض ، ریاضیات و کاربردها ، علوم ریاضی ، آمار و عمران صرفا به همین منظور مهاجرت کنند . چنین رشته ای میتواند آنهارا از خواسته ای که دارند هم بیشتر پیش ببرد .
چگونه میتوان وارد رشته علوم کامپیوتر شد
با شرکت در کنکور ریاضی و یا خریدن کارت رشته ریاضیات در رشته های دیگر نظری همچون تجربی و انسانی ، میتوان انتخاب رشته علوم کامپیوتر را انجام داد . علوم کامپیوتر به دو صورت با آزمون و صرفا سوابق تحصیلی قابل انتخاب رشته است . در انتخاب با آزمون ، فاکتور اصلی نمره حاصل از رتبه و تراز بوده و در انتخاب بدون آزمون و صرفا با سوابق تحصیلی ، تنها مدرک دیپلم ( نمره دیپلم و نهایی ) قابل سنجش است . با این حال ، اکثر دانشگاه ها برای رشته های سوابق تحصیلی ، ثبت نام را بصورت حضوری انجام نمیدهند و تنها در فرم انتخاب رشته سوابق تحصیلی را میتوانید اضافه کنید .
میانگین رتبه مورد نیاز ، برای قبولی در دانشگاه های خوب کشور در این رشته ، بین 1 تا 1500 تخمین زده میشود . اما دانشگاه های دیگر در سطح کشور تا 15000 و حتی بیشتر هم پذیرش دارند . دقت داشته باشید که برای ورود دانش آموزان تجربی و انسانی به این رشته از طریق کنکور ، ضریب درصد ریاضی بسیار حائز اهمیت است . همچنین دروس ریاضیات برای افراد محصل در رشته نظری ریاضی ، با درصدی بالا نیاز است .
12 دانشگاه برتر در زمینه علوم کامپیوتر ( براساس مجله Times 2020 ) به ترتیب زیر هستند :
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه تهران
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه خواجه نصیر طوسی
- دانشگاه شهید باهنر کرمان
رده بندی منتشر شده تنها یک رده بندی ملی نیست . بلکه این رده بندی بصورت جهانی است . دانشگاه شریف ( ۲۰۱–۲۵۰ جهان ) و دانشگاه تهران ( ۳۰۱–۴۰۰ جهان ) و دانشگاه امیرکبیر ( ۴۰۱–۵۰۰ جهان ) میباشد .
اگر قصد تحصیل با سوابق تحصیلی را دارید . بیشتر دانشگاه های غیرانتفاعی و پیام نور ، رشته علوم کامپیوتر را اخیرا به لیست پذیرش خود اضافه کرده اند . شما میتوانید با مراجعه به دفترچه انتخاب رشته نوع پذیرش و تعداد آن و کد رشته را دریابید .
تفاوت علوم کامپیوتر با مهندسی کامپیوتر
بین این دو رشته ، علاوه بر تشابهات فراوان ، فرق های بسیاری است . اما برای کلیت بصورت ساده میتوان چنین چیزی را گفت :مهندسی کامپیوتر بیشتر مباحثی عملی و اجرایی دارد . اما علوم کامپیوتر بیشتر تئوریزه و نظری است . یعنی بیشتر به عوامل فکری رجوع میکنیم تا مسائل عملی !
همچنین در علوم کامپیوتر با دیدی تحلیلی ، منطقی ، ریاضیاتی ، هندسی به مسائل مینگریم . در مهندسی کامپیوتر ، صرفا مسائل رایانه ای ممکن است مطرح شود . اما در علوم رایانه ، حل مسائل حقیقی و روزانه هم با استفاده از روشهای مختلف و حتی رایانه ای از مسائل اولیه است . در اصل ، علوم کامپیوتر مسیری برای ارتباط ریاضیات و رایانه است .
باز هم گفته میشود که اشتراکاتی همچون :
- مطالعه بر الگوریتم ها و ساختارهای داده و نرم افزار
- کار با سخت افزارهای گوناگون
- مطالعات بر هوش مصنوعی
و … موارد زیادی در بین این دو رشته وجود دارد .اما با این حال ، نباید علوم کامپیوتر را با مهندسی کامپیوتر و مهندسی فناوری اطلاعات و مهندسی نرم افزار اشتباه گرفت!
گرایش های رشته علوم کامپیوتر
متاسفانه چارت های درسی و مباحث ها و حتی گرایش های این رشته حتی در بین دانشگاه های معروف کشور ، متفاوت است . این رشته در اکثر دانشگاه ها ، در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نمیباشد . اما در برخی دانشگاه ها گرایش های :
- سخت افزار
- سیستم های اطلاعاتی و هوشمند
- نظریه محاسبات و الگوریتم ها
- هوش مصنوعی
- محاسبات علمی
- شبکه سازی
- رباتیک
- توسعه بازی
- امنیت سیستم های رایانه ای ( ایمنی )
- گرافیک رایانه
- بیوانفورماتیک
- سیستم های کامپیوتری
برای کارشناسی وجود دارد ( که گفته شد ، احتمال زیادی دارد دانشگاه شما مباحث عمومی را مطرح کند و این گرایش ها در مقطع کارشناسی ارشد عرضه شود ) . این رشته که بتازگی در لیست مراکز علمی ایران اضافه شده است ، معادل رشته مهندسی کامپیوتر نظری در کشور های خارجه است و صدالبته باید گفت مدرک علوم کامپیوتر دانشگاه های معتبر ایران ، مورد پذیرش بسیاری از کشورهای دیگر میباشد !
همانطور که گفته شد احتمال دارد این گرایش ها در مقطع کارشناسی ارشد ، مطرح شود . به دلیل عدم تفاهم در دروس و گرایش ها در تمامی مراکز علمی ، امکان دارد گرایش ها با نام و مباحثی دیگر هم مطرح شوند . بطور مثال سرفصل های دانشگاه علامه طباطبائی را در مقطع ارشد میبینید :
- محاسبات علمی
- الگوریتم و نظریه محاسبه
- داده کاوی
- نظریه سیستم ها
- علوم تصمیم و مهندسی دانش ( منسوخ شده است )
- محاسبات نرم و هوش مصنوعی
- منطق و روشهای صوری
این لینک آموزش پرورش تاحدودی میتواند شما را راهنمایی کند .
آیا میتوان از رشته مهندسی کامپیوتر به علوم کامپیوتر منتقل شد
چنین چیزی و حتی بالعکس ، مربوط به دانشگاه شما میشود . برخی دانشگاه ها چنین اجازه ای را به دانشجوها خواهند داد . علاوه بر قوانین دانشگاهی ، به چارت های درسی هم مرتبط است . گاهی چارت های درسی مطرح شده در دانشگاه ، برای این رشته ، از زمین تا آسمان متفاوت است . برای همین ممکن است برای انتقال با مشکل مواجه شوید .
در دانشگاه هایی که شمارا با سوابق تحصیلی پذیرش کرده اند ، چنین اجازه ای کمتر داده میشود مگراینکه شما از تحصیل در این رشته انصراف دهید و دوباره از ترم یک مهندسی کامپیوتر شروع کنید که این مورد منوط به ظرفیت سوابق تحصیلی مهندسی کامپیوتر است .
حقوق و بازارکار رشته علوم کامپیوتر
علوم کامپیوتر ، بازه بسیار زیادی را دربر میگیرد . بنابراین بازارکار برای این رشته بسیار زیاد است . بدون درنظر گرفتن شرکتها با استخدام افراد با مدارک معلومی همچون مهندسی کامپیوتر ، با توجه به سطح مدرک نوع استخدام و محل استخدام معلوم میشود .
باید این حقیقت را پذیرفت که بسیاری مدرک کارشناسی علوم کامپیوتر ( لیسانس علوم کامپیوتر ) را در سطح مهندسی کامپیوتر نمیدانند . به درستی این جمله کاری نداریم . اما بهتر است برای این رشته ، تا کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر ( فوق لیسانس علوم کامپیوتر ) تحصیل کرد .
آینده این رشته در کشور ایران ، بنظر خوب میرسد . همانطور که این رشته در سراسر جهان ، جذب و استخدام بسیار خوبی دارد!
مهندسین فارغ التحصیل از این رشته ، میتوانند در پروژه های تحقیقاتی و عملیاتی شرکت ها و مراکز علمی و دولتی مشغول به کار شوند و یا اگر قصد استخدام ندارند ; با مهارت های مدیریتی و علوم رایانه و ریاضیات و برنامه نویسی( مخصوصا وب )به کسب درآمد و ایجاد کسب و کار بپردازند .
درآمد این رشته بستگی به تجربه و نوع استخدامی و قدرت تحلیل و میزان تلاش دارد . میانگین درآمد مهندسین این رشته بین 7 الی 10 میلیون تخمین زده میشود . که این آمار حد متوسط آن است و بیشتر از آن هم مشاهده شده است !
آشنایی با رشته علوم کامپیوتر و بازارکار آن
با توجه به توضیحاتی که از این رشته دیدیم ، میتوان برداشت کرد که چنین رشته ای بسیار پرکاربرد و موردنیاز برای جوامع گوناگون است .
زیرا یک مهندس علوم کامپیوتر که دارای ذهنی خلاق ، تفکری انتقادی و انعطاف پذیر و پویا ، خستگی ناپذیری ، مهارت های گوناگون مسئله سازی و حل مسئله ، قدرت رهبری تیم ، تسلط به ریاضیات و قدرت مغزی بالا است . میتواند به مراتب از یک مهندس کامپیوتر معمولی بیشتر به دردبخور باشد .
آن چیزی که در این رشته مهم است کنار آمدن با ریاضیات و مسائل حوصله سر بر و عملیات های رایانه ای است که اگر چنین مسئله ای در شما دیده نمیشود ، پیشنهاد میکنم سراغ این رشته نروید .
امیدواریم که اهمیت این رشته در کشور به اندازه مهندسی کامپیوتر شود و همگی بتوانند بازارکار خوبی در این رشته تجربه کنند . اگر هنوز به پاسخ سوالات خود در این رشته نرسیدید ، میتوانید با استفاده از این لینک هم درمورد این رشته تحقیق کنید .
از شما متشکریم که برای این مقاله وقت گذاشتید . آماده پذیرش نظرات شما هستیم .
دیدگاهتان را بنویسید